Komitet Nauk Politycznych PAN w dniu 7 lutego 2024 r. przyjął Uchwałę w sprawie poparcia Stanowiska w sprawie rekomendowanych zmian w procedurze ustalania nowego wykazu czasopism naukowych przyjętego w dniu 23 stycznia 2024 r. Głosowanie w tej sprawie odbyło się w sposób elektroniczny.

Ze Stanowiskiem zapoznać się można poniżej.

Stanowisko
w sprawie rekomendowanych zmian
w procedurze ustalania nowego wykazu czasopism naukowych
przyjęte w dniu 23 stycznia 2024 r.

Realizując statutowe cele reprezentowanych przez nas towarzystw naukowych i w trosce o środowiska naukowe związane z dyscyplinami naukowymi: nauki o polityce i administracji, nauki o komunikacji społecznej i mediach, stosunki międzynarodowe, a także w trosce o ciągłe podnoszenie jakości badań i publikacji naukowych realizowanych przez przedstawicieli naszych dyscyplin - pragniemy zaapelować do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego o jak najszybsze zmiany w wykazie czasopism naukowych.

Uważamy, że istnieje konieczność opracowania nowego wykazu w oparciu o obiektywne kryteria z uwzględnieniem rzeczywistej jakości i roli poszczególnych czasopism naukowych dla konkretnych dziedzin (szczególnie nauk społecznych i humanistycznych) i dyscyplin naukowych.

Uważamy także, że niepokojącym jest także fakt, iż w ministerialnym wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych (stanowiącym podstawę oceny jakości pracy naukowej) znaleźć można kilkaset tytułów czasopism oraz nazwy wydawców podejrzanych o tzw. drapieżne praktyki. Na ich podstawie oceniana jest jakość pracy naukowej uczelni, konkretnej dyscypliny i poszczególnych naukowców.

W trosce o dobro reprezentowanych przez nas środowisk naukowych, jakość badań oraz dyscyplin naukowych, biorąc pod uwagę powyższe, istnieje naszym zdaniem potrzeba podjęcia następujących działań:

1. jak najszybszego przystąpienia do przygotowania nowego wykazu czasopism naukowych, który będzie opierał się na transparentnych kryteriach i uwzględnieniu wartości czasopism dla środowiska Pragniemy również zwrócić uwagę na potrzebę wprowadzenia odmiennego traktowania czasopism krajowych oraz czasopism zagranicznych – te drugie bowiem o wiele częściej niż czasopisma polskie reprezentowane są w bazach Web of Science oraz Scopus. W tej sytuacji – ocena polskich czasopism powinna opierać się w większej mierze na ocenie eksperckiej oraz na danych bibliometrycznych);

2. usunięcia z wykazu czasopism periodyków, które podejrzewane są o drapieżne praktyki i pokrywają się z wykazami predatory journals. Uwzględnianie tych czasopism (szczególnie wysokopunktowanych) w wykazie szkodzi jakości badań naukowych i sprawia, że proces ewaluacji nauki w Polsce „promuje” publikowanie w wydawnictwach stosujących niskie standardy etyczne;

3. powołania zespołów eksperckich, które będą odpowiedzialne za przygotowanie wykazu czasopism naukowych w obrębie członkiń i członków komitetów Polskiej Akademii Nauk, a także ekspertów rekomendowanych przez towarzystwa naukowe. Włączenie do tego procesu przedstawicieli środowiska naukowego w ramach poszczególnych dyscyplin naukowych uważamy za niezbędne.

Biorąc pod uwagę, że wykaz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych jest jednym z kluczowych narzędzi ewaluacji jakości działalności naukowej, działania zmierzające do racjonalizacji wykazu czasopism uważamy za niezwykle ważne i wymagające podjęcia natychmiastowych kroków.

Uznając, że wypracowanie nowego wykazu powinno odbywać się w konsultacji ze środowiskami naukowymi, towarzystwami reprezentującymi poszczególne dyscypliny czy przedstawicielami uczelni – wyrażamy naszą gotowość do włączenia się do merytorycznej dyskusji i prac w tym zakresie.

Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych
Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej
Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskich
Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Studiów Międzynarodowych
Zarząd Główny Polskiego Stowarzyszenia Badań Wspólnoty Europejskiej